Μπορούμε και χωρίς δημοσκοπήσεις

Πάνω από 30 δημοσκοπήσεις για τον πρώτο γύρο των κυπριακών εκλογών δεν επαληθευτήκαν. Η συμμετοχή του προέδρου Τ. Παπαδόπουλου στο δεύτερο γύρο, θεωρούνταν, βάσει των δημοσκοπήσεων, κάτι περισσότερη από σίγουρη. Κι όμως συνέβη το αντίθετο, ανατρέποντας όλα τα δεδομένα που είχαν προκύψει μέχρι τότε από σειρά σφυγμομετρήσεων. Κάτι ανάλογο είχε γίνει και στις βουλευτικές εκλογές του 2000 στην Ελλάδα, όταν οι περισσότεροι τηλεοπτικοί σταθμοί ανέδειξαν νικητή, με βάση τα exit polls, τη ΝΔ, ενώ τελικά την αναμέτρηση κέρδισε το ΠαΣοΚ με 1,1 μονάδα διαφορά. Πού έγιναν τα λάθη, τι πήγε στραβά με τα όσα για μήνες κατέγραφαν οι δημοσκόποι;

Τέτοια «λάθη» γίνονται από …τους ίδιους τους δημοσκόπους, που στην προσπάθειά τους να μην δυσαρεστήσουν κάποιον πελάτη πολλές φορές «μαγειρεύουν» τις ερωτήσεις ή το δείγμα για να βγάλουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Αντιεπαγγελματικό φυσικά, αλλά τέτοια φαινόμενα έχουν παρατηρηθεί και δυστυχώς συνεχίζουν να παρατηρούνται.

Αλλά «λάθη» μπορεί να γίνουν και με την ευθύνη των ίδιων των πολιτικών αλλά και των κομμάτων, οι οποίοι για να παραμείνουν δημοφιλείς στις δημοσκοπήσεις αλλάζουν θέσεις σαν τα …πουκάμισα. Έτσι λαϊκίζουν, προσπαθώντας να συμφωνήσουν με την απρόσωπη «μάζα». Αν οι πολιτικοί και τα κόμματα δεν έχουν θέσεις, δεν γεννάν ιδέες και δεν προτείνουν λύσεις, τότε μοιραία αντιγράφουν και οικειοποιούνται τις θέσεις των δημοσκοπήσεων, γλύφοντας έτσι τα αυτιά του κόσμου. Αυτή η τακτική όμως είναι καταστρεπτική για τον τόπο και άκρως λαϊκίστικη.

Τα πιο πάνω λίγα παραδείγματα είναι ενδεικτικά των λαθών ή «λαθών» που γίνονται στην παρουσίαση μιας δημοσκόπησης. Τέτοια λάθη όμως, παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ορθή πληροφόρηση των πολιτών και ενδεχομένως να συμβάλλουν και στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης. Έχω συμμετάσχει σε αρκετές εκλογικές αναμετρήσεις αλλά ποτέ δεν είχα ερωτηθεί από δημοσκόπους ή δε συμμετείχα σε exit polls. Αν όμως τύχει να συμμετάσχω, σας ορκίζομαι ότι θα τους …τρελάνω. Σύνθημά μου «αχρηστέψτε τα exit poll (και τις προεκλογικές δημοσκοπήσεις). Με μία φράση : screw the exit polls .

Τελικά, καλές οι έρευνες και οι αναλύσεις, αλλά άμα δεν ανοίξει η κάλπη…