Η φούσκα που ξεφούσκωσε

Ανοίγω την e-γκυκλοπαίδεια στο λήμμα «φούσκα» και διαβάζω: Φούσκα–Colutea arborescens: Ανήκει στην οικογένεια Leguminosae και είναι φυλλοβόλος θάμνος... Τα άνθη …έχουν κάλυκα κωδωνοειδή… και σχετικά μεγάλη κίτρινη στεφάνη. Ο καρπός είναι φουσκωτός με μυτερή κορυφή. Απαντάται σε χαμηλά και μέσα υψόμετρα…και είναι κοινός στην Ελλάδα.

Διαβάζοντας καθημερινά στον Τύπο, Βλέποντας περιοδικά εκπομπές στην τηλεόραση και Ακούοντας τακτικά στο ραδιόφωνο, μια λέξη που εκστομίζεται συχνά, είναι η λέξη «φούσκα». Χρησιμοποιείται με ποικίλους τρόπους, από τα παραμύθια στην πολιτική, και από την οικονομία στη διασκέδαση. Δίνει έμφαση και υπερμεγεθύνει ένα γεγονός ή μία κατάσταση. Υπονοεί, φυσικά, την παράταιρη ή πρόωρη ή επιτηδευμένη διόγκωση του θέματος ή φαινομένου και καθιστά ή προβλέπει την απότομη..προσγείωση. Θα επιχειρήσω να δώσω ορισμένα παραδείγματα.

«Λόγω της φούσκας των ακινήτων μέχρι τέλος έτους, η Ευρώπη θα αντιμετωπίζει σοβαρότερα προβλήματα από αυτά που θα αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ». Μια φορά κι έναν καιρό στις ΗΠΑ, ο κύκλος υπερ-δανεισμού έσπασε, όταν οι μεσίτες έδιναν αβέρτα στεγαστικά δάνεια ακόμα και σε σκύλους και γάτες και οι τιμές των σπιτιών ξεκίνησαν μια καθοδική πορεία. Κάποια στιγμή, οι σκύλοι και οι γάτες βρέθηκαν σε αδυναμία αποπληρωμής, οι μεσίτες φαλήρισαν, τα funds "έσκασαν" λόγω έλλειψης μετρητών. Η μεσαία τάξη βρέθηκε σε δύσκολη θέση να αποπληρώνει τα στεγαστικά της...τα υπόλοιπα τα ζήσαμε. Γνωστό λοιπόν το πρόβλημα, από το 2006, πλην όμως η φούσκα μεγάλωνε• και τελικά έσπασε! Αναμενόμενο!

Πάμε σε μια άλλη φούσκα, αυτήν της διασκέδασης. Πόσοι από μας έχουμε σκεφτεί πως το κόστος της διασκέδασης φουσκώνει όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια για μια σειρά λόγων από τους οποίους ελάχιστοι μας αφορούν. Υπέρογκα ενοίκια, «αέρας», έξοδα ανακαίνισης και προσωπικού, διαφήμιση, «προστασία» και άλλου τύπου «μαύρα χρήματα» που η νύχτα επιβάλλει, πλήττουν το πορτοφόλι του καταναλωτή…. Και δεν ξέρω αν ποτέ αυτή η φούσκα θα σπάσει γιατί κι εμείς δεν είμαστε διατεθειμένοι προς τούτο.

Πάμε στις φούσκες των χρηματιστηρίων, εκεί που έλεγαν οι ειδικοί πως, αν αυτές σκάσουν θα επηρεασθεί και η Σοφοκλέους (ή Σοφοκλαίους). Τελικά έσκασαν και θύμισαν εποχές κραχ του 1999. Μπορεί από το φθινόπωρο του 1999 μέχρι σήμερα να έχουν περάσει 9 χρόνια, αλλά το «σύνδρομο της φούσκας» εξακολουθεί να επικρατεί στη Σοφοκλέους. Στα παράλογα και συνεχόμενα limit up μετοχών χωρίς ουσιαστικό οικονομολογικό λόγο, είναι φως φανάρι πως θα ακολουθήσει η κατρακύλα.

Πολιτική φούσκα η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ, διαβάζω• και μάλλον φαίνεται στις δημοσκοπήσεις. Το …δακτυλίδι προς στον Τσίπρα, έφερε κατ’ αρχάς, ενθουσιασμό σ’ ένα μέρος του κόσμου της αριστεράς. Λίγο είναι …από την Αλέκα στον Αλέκο και στη συνέχεια στον Αλέξη; Τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ ανέβηκαν θεαματικά και «επικίνδυνα», αλλά η πολιτική πραγματικότητα μας επαναφέρει, αν όχι στην αρχή, κάπου λίγο πιο ψηλά. Αποδεικνύεται πως το σασπένς στην πολιτική μάλλον …εφήμερο είναι.
Φούσκα ήταν όλες οι προεκλογικές υποσχέσεις, τα περίφημα 3 "δεν" του Καραμανλή. Φούσκα ήταν οι υποσχέσεις στους συμβασιούχους, φούσκα η αξιοκρατία στη Δημόσια Διοίκηση. Φούσκα τα περί σεμνότητας και ταπεινότητας. Φούσκα τα σχέδια για την πάταξη της διαφθοράς, της γραφειοκρατίας και άλλα πολλά. Και ως Έλληνες, εμπιστευόμαστε και ψηφίζουμε, αλλά κάπου, στο βάθος του μυαλού μας, αδυνατούμε να πιστέψουμε πως κάποια πράγματα διορθώνονται• στην Ελλάδα.

Φούσκα και η τελευταία, μετά την κρίση στις ΗΠΑ, συνεχής αύξηση της τιμής του πετρελαίου. Τα κεφάλαια που έπαιζαν με μετοχές τώρα ρίχνονται στο πετρέλαιο. Και φυσικά όταν ρίχνεις πολλά χρήματα σε μια αγορά αλλά η προσφορά παραμένει σταθερή είναι λογικό πως η τιμή θα φτάσει στα ύψη.

Φούσκα και η …εγγυημένη ασφάλεια των Vista• τα …καλά παιδιά τα παραβίασαν. «Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν και η φούσκα του Σύμπαντος» είναι και ένα παιδικό βιβλίο για μικρούς αναγνώστες σχετικά με τις ανακαλύψεις για το Σύμπαν και όχι μόνο, μόνο φούσκα δεν είναι! Να μη ξεχάσω και τη τσιχλό-φουσκα, το αγαπημένο σπορ των αμερικανών και των … μηρυκαστικών. Φούσκα η αγάπη που μου έταζες. Και το γνωστό «αργούμε; γιατί κοντεύει να σπάσει η φούσκα μου..."

Η φούσκα, όπως τη γνωρίζουμε, αποτελείται από μια πεπερασμένη ποσότητα ύλης γεμάτη με αέρα. Όσο γεμίζει με αέρα, αυξάνεται ο όγκος της, αλλά η ύλη από την οποία αποτελείται παραμένει η ίδια, με αποτέλεσμα το τοίχωμά της να επεκτείνεται και να εξασθενεί. Κάποια στιγμή το τοίχωμα δεν αντέχει και η φούσκα σπάει. Έτσι και στις αγορές. Ο κύκλος των αγοραστών (δηλαδή η ύλη) είναι περιορισμένος, αλλά λόγω των υπερβολικών προσδοκιών φουσκώνει συνεχώς με χρήμα, νέες εκδόσεις χρεογράφων, νέα ακίνητα … (αέρα, κοπανιστό στην περίπτωση του χρηματιστηρίου) με αποτέλεσμα κάποια στιγμή να μην υπάρχουν άλλοι αγοραστές και η φούσκα (νατη!) να σπάει.

ΥΓ. Ξεκίνησα με την προοπτική να γράψω μια μικρή, σε ποσότητα, ανάρτηση. Αλλά μου βγήκε τεράστια. Ελπίζω πως όσοι έχετε την υπομονή να τη διαβάσετε, να μην την κατατάξετε κι αυτή στις ...φούσκες.