Οι πόλεις κι εμείς οι άνθρωποι…ή εμείς και οι πόλεις

Κατεβαίνω Αθήνα αρκετές φορές το χρόνο. Ένεκα ...η γονική φαμίλια και ο πρωτότοκος. Συνήθως Παρασκευή μεσημέρι μέχρι Κυριακή μεσημέρι. Ακόμη και τριήμερα ή γιορτές, όπως καλή ώρα τώρα. Μ’ αρέσει η Αθήνα, πάντα μ’ άρεσε. Εξάλλου, από το ’75 μέχρι το ’89, εδώ ζούσα οικογενειακώς, εδώ παντρεύτηκα, εδώ γέννησα τα δυο μου παιδιά. Στη Λάρισα συμπτωματικά βρέθηκα. Ας όψετε το Παρακαταθηκών και Δανείων. Άτιμη κενωνία!

Έχει αλλάξει πολύ η Αθήνα που βρήκα, αυτή που έμαθα και αυτή που βρίσκω σε κάθε επίσκεψή μου. Βελτιώθηκε, τουλάχιστον σε άψυχο υλικό (ωχ, να το ρατσιστικό μου ένστικτο, επανεμφανίστηκε). Δεν υπονοώ κάτι σχετικά με το έμψυχο υλικό, εξάλλου δε ζω εδώ για να διαπιστώσω τις αλλαγές σ’ αυτό·απλώς βλέπω και παρατηρώ. Φυσικά διαπίστωσα πως, στην παλιά μου γειτονιά, στα Πατήσια εκεί δίπλα στη φοιτητική εστία, η σύνθεση του πληθυσμού άλλαξε άρδην και ριζικά. Υπερτερούν οι μετανάστες. Μαθαίνω, Ακούω και Διαβάζω πως συχνά-πυκνά στον Αγ. Παντελεήμονα Αχαρνών γίνονται επεισόδια ανάμεσα σε μετανάστες. Ίσως και σε άλλες γειτονιές. Όπως επίσης, Μαθαίνω, Ακούω, Διαβάζω μα και Βλέπω, και η Ομόνοια είναι στέκι μεταναστών, όπως και η περιοχή πίσω από τον Αγ. Κων/νο. Μα μήπως στου Παπάγου δεν είναι γκέτο; Εκεί Διάβαζα, Άκουα και Μάθαινα, πως οι …κακομαθημένοι κάτοικοι –πρώην στρατιωτικοί ή στρατιωτικοί ε.α.- πίεζαν και πετύχαιναν εκτροπή κεντρικών οδών για να μη διέρχεται ο απλός ο λαουτζίκος, η πλέμπα, από τις γειτονιές τους. Παντού λοιπόν υπάρχουν οι «κακοί» και οι «καλοί», οι …έτσι και οι …αλλιώτικοι, οι …ένθεν και οι …κακείθεν, οι …εκ δεξιών και οι …εξ ευωνύμων...

Το ιστορικό κέντρο της πόλης έγινε όμορφο, προσπελάσιμο, γραφικό, αγαπημένο, ανθρώπινο. Τα όμορφα κτίρια αναδείχτηκαν και πάλιν, οι διαφημιστικές πινακίδες καθηλώθηκαν, τα παρκάκια πρασίνισαν, το οδικό -το αστικό τουλάχιστον- βελτιώθηκε τα μέγιστα και όσοι αγαπούν τα ΜΜΜ –και το περιβάλλον- δε χρησιμοποιούν πια τα ΙΧ τους. Μικρές και μεγάλες πλατείες …φύτρωσαν σαν να μην υπήρξαν ποτέ -με εξαίρεση αυτήν της ΟΜΟΝΟΙΑΣ- αρχαιολογικοί χώροι γίνονται ορατοί και αξιοποιούνται, ακόμη ακόμη και οι κατοικίες-πολυκατοικίες ομορφαίνουν, πρασινίζουν τα μπαλκόνια, αποκτούν διάκοσμο φανταχτερό. Οι νέες κατασκευές που κτίζονται στη θέση παλιών είναι ιδιαιτέρως προσεγμένες και εντυπωσιακές·φαίνεται πως η παρέμβαση των αρχιτεκτόνων είναι σημαντική. Υπάρχουν και οι κακογουστιές, τα κιτς, οι τεράστιοι όγκοι γυάλινοι και μη -ίδε Babis Vovos- τα απρόσωπα κτίρια (ιδιαίτερα εκεί στην πλ. Συντάγματος, που καλό θα τους έκαναν οι …αναρχικοί αν τα έκαιγαν). Τα νεοκλασικά της Πανεπιστημίου και Σταδίου επιβάλλονται στο χώρο με την αρχοντιά, την επιβλητικότητα αλλά πολλές φορές και τη δωρική τους λιτότητα. Φυσικά, υπάρχουν και οι άλλες περιοχές, οι πιο λαϊκές, οι πιο φτωχές· εκεί δεν πήγα, δεν πηγαίνω γενικά, αφού δεν έχω κανένα ιδιαίτερο λόγο να πάω. Εκεί τα ξέρετε καλύτερα εσείς που ζείτε εκεί –εκτός κι αν όλοι ζείτε στα βόρεια προάστια. Γι αυτές τις περιοχές, δεν εκφέρω γνώμη, δεν έχω άποψη.

Ένα από τα μνημεία που μ’ αρέσουν περισσότερο είναι ο λόφος του Λυκαβηττού. Τον επισκέπτομαι τακτικά και απολαμβάνω το απέραντο …λευκό της πρωτεύουσας και των προαστίων αυτής. Αναρωτιέμαι δε, γιατί θαυμάζουμε το απέραντο, χύμα και άναρχο λευκό των ελληνικών νησιών μας και απεχθανόμαστε ετούτο το λευκό, των πολυκατοικιών (από μακριά και από ψηλά...). Έχει μιαν …άγρια ομορφιά·ακόμα και οι πράσινες οάσεις που ξεφυτρώνουν στο λευκό χάος, σπάνε τη μονοτονία. Δήμαρχε, φορείς, αναρχικοαυτόνομοι, καταπατητές, και λοιπά συναφή επαγγέλματα, ο λαός απαιτεί: να καούν πάραυτα, να φτάσει η φωτιά στο κόκαλο, να χυθεί άπλετο ...λευκό.

Η άλλη περιοχή, που με γοητεύει και με ...διεγείρει, είναι η ευρύτερη περιοχή γύρω από το Βράχο της Ακρόπολης. Όταν βρίσκομαι εκεί νοιώθω κάπου …αλλού! Νοιώθω τις ανάσες και ακούω τα βήματα των προγόνων μας, ξεφεύγω από αυτή την πόλη, νοιώθω …μακάριος (μην κάνετε κανένα …μακάβριο συνειρμό), εθνικά υπερήφανος (πάλι μου βγήκε ο …Άδωνις) και συνεπαρμένος. Ο δε καφές στο Θησείο με φόντο την Ακρόπολη, αξίζει τα χίλια γρόσια!

Τελικά, τι είναι αυτό που κάνει μια πόλη αγαπητή, μισητή, συμπαθητική, εχθρική, φιλική, …γήινη; Μα φυσικά οι άνθρωποι, αυτοί που ζουν σ’ αυτήν, αυτοί που εργάζονται σ’ αυτήν, αυτοί που την επισκέπτονται. Εμείς οι άνθρωποι, απ’ οποιαδήποτε θέση. Πολίτες, Δημοτικοί Άρχοντες, πολιτικοί, εργαζόμενοι, κατασκευαστές, Μηχανικοί, Αρχιτέκτονες. Ο καθένας από το πόστο που την …υπηρετεί ή την εκμεταλλεύεται. Σκεφτείτε να είχαμε Δημοτικούς Άρχοντες ή Υπηρεσίες Πολεοδομίας χωρίς φαντασία, οράματα, έμπνευση, διορατικότητα -ευτυχώς ΔΕΝ έχουμε τέτοιους. Σκεφτείτε αν είχαμε αρχιτέκτονες-κατασκευαστές χωρίς μεράκι και γνώσεις, άποψη και γούστο, -ευτυχώς ΔΕΝ έχουμε τέτοιους. Σκεφτείτε να είχαμε πολίτες κάτοικους χωρίς ευαισθησίες, ατομιστές, συμφεροντολόγους, κακόγουστους -ευτυχώς ΔΕΝ έχουμε τέτοιους. Πόσο διαφορετικές πόλεις θα είχαμε, πόσο διαφορετικά θα ζούσαμε, τι ποιότητα ζωής θα είχαμε! Δε θα φτιάχναμε ο καθένας τον μικρόκοσμό του να ζούμε σ’ αυτόν …σαν πασάδες, αλλά αντάμα, ομοθυμαδόν. Μια πόλη, τεσσεράμισι εκ. άνθρωποι, τεσσεράμισι εκ. μικρόκοσμοι! Αντί ΕΝΑΣ κόσμο! Οι πόλεις διαμορφώνουν τους ανθρώπους ή οι άνθρωποι τις πόλεις;

Καλή σας Ημέραν Άρχοντες…