Απέθανεν ο τελευταίος αμαξάς…

Κάποια πράγματα, όταν τα Διαβάζεις, τα Ακούς ή τα Βλέπεις απλά τα προσπερνάς χωρίς να τα …προσέξεις ιδιαίτερα. Ακόμα κι αν είναι σπουδαία ή σοβαρά. Κάποια άλλα όμως, όσο ασήμαντα κι αν είναι, όσο υποκειμενικά ή αντικειμενικά τα δει κανείς, σε προσκαλούν, σε προκαλούν να τα προσέχεις, να τους δώσεις σημασία. Έτσι συνέβη και χτες με την ανάγνωση της τοπικής εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Λάρισας. Στην πρώτη σελίδα πάνω αριστερά, υπήρχε ένα μονόστηλο -το οποίο παρέπεμπε σε εσωτερική σελίδα- με τη φωτογραφία ενός γέροντα (αριστερά), με τίτλο «Πέθανε ο τελευταίος των αμαξάδων». Αυτό μου προκάλεσε εντύπωση και κοντοστάθηκα. Γιατί δλδ, στην κινηματογραφική ταινία «Ο τελευταίος των Μοϊκανών» τρέξαμε όλοι να την δούμε, να τον …δούμε στην πραγματικότητα. Να δούμε, ίσως, πως εξαφανίστηκε αυτό το είδος των ανθρώπων, των Μοϊκανών, πως χάθηκε ο τελευταίος επιζών από αυτούς. Ετσι και με τον ...τελευταίο λαρισαίο αμαξά. Διαβάζω το μονόστηλο. «Ο παλιότερος αμαξάς της Λάρισας, ο Κ. Ταταρίκος, απεβίωσε σε ηλικία 96 χρόνων και κηδεύεται…». Ο συμπαθής γέρων «γεννήθηκε στη Λάρισα το 1913. Από μικρός είχε αδυναμία στα άλογο, μιας και ο πατέρας του –επαγγελματίας αμαξάς- τον έπαιρνε συχνά βόλτα με την άμαξά του. Όπως ήταν αναμενόμενο, το 1930 δούλεψε με τον πατέρα του και στη συνέχεια κατέβηκε Αθήνα και εργάστηκε για 3 χρόνια σε ξένες άμαξες και κάρα. Μάζεψε τα απαιτούμενα χρήματα, αγόρασε τον Κίτσο (καμία σχέση με τον blogger KitsoMitso, απλή συνωνυμία κατά το ήμισυ, όπως με διαβεβαίωσε), ένα μελανό πολωνέζικο αρσενικό άλογο με την ομορφότερη άμαξα, τον «Πολυέλαιο» του κυρ Κώστα, όπως την αποκαλούσαν οι άλλοι αμαξάδες της Λάρισας και επέστρεψε στην πατρίδα του. Με τον Κίτσο και τον Πολυέλαιο, πέρασε πόλεμο, κατοχή προσφέροντας στην οικογένεια του ένα καλό όνομα και εφόδια για το μέλλον. Η ανάπτυξη της αστικής συγκοινωνίας, ανάγκασε πολλούς αμαξάδες, μεταξύ αυτών και των κυρ Κώστα, να πουλήσουν τις άμαξές τους ή να φύσουν σε νησιά. Ήταν τόση η αγάπη του για τις βόλτες ...καβάλα, που κυκλοφορούσε με μία βέσπα, σχεδόν μέχρι το τέλος. Επέλεξε την διαμονή του στο γηροκομείο, ανάμεσα σε φίλους συμπολίτες, όπως τόνιζε στα παιδιά του και κάθε πρωί φορούσε το καλό του κουστούμι, γραβάτα και καπέλο (σ. όπως καταμαρτυρά και η φωτο πάνω) για να πάει να συναντήσει τους φίλους του". Ώσπου έφυγε για πάντα, να βρει και να συναντήσει φίλους του που …έφυγαν κι αυτοί.

Ομολογώ πως δε γνωρίζω πότε απέθανεν ο τελευταίος πεταλάς, ο τελευταίος νερουλάς, ο τελευταίος γαλατάς ή… Σίγουρα, αμαξάδες συναντούμε αρκετούς σε πολλά ελληνικά νησιά, -στη Θεσ/νίκη, υπάρχει νομίζω ένας που κόβει βόλτες στην παραλία- είναι ατραξιόν για τους τουρίστες, είναι must για νεόνυμφους. Αλλά είναι ταυτόχρονα και είδηση όταν ακούς για τον τελευταίο …επαγγελματία που χάνεται από μια πόλη. Κάποτε, όταν ξεκολλούσε η σόλα των παπουτσιών, τα πετάγαμε και αγοράζαμε καινούρια. Αργότερα, αγοράζαμε βενζινόκολλα και το …παλεύαμε. Αργότερα -σε κάποια πολυκαταστήματα στη Λάρισα, δίπλα σε κομμωτήρια, περίπτερα και καταστήματα με είδη δώρων- άνοιξαν και μικρά μοντέρνα μαγαζάκια, λίγο σε …κλειδαράς, λίγο σε τσαγγαράδικο. Τα τελευταία 5-6 …δίσεκτα χρόνια, εδώ στη Λάρισα, άνοιξαν 7-8 κλασσικά τσαγκαράδικα. Μια …τρύπα μαγαζάκι, μια συσκευή ανάμεσα σε αμόνι και καλαπόδι, το σφυράκι, κουτάκια με διάφορες κόλλες, πλαστικά, δέρματα και δερματίνες και ράφια ραφάκια γεμάτα σακούλες σουπερμάρκετ με παπούτσια. Παπούτσια προς επιδιόρθωση, παπούτσια επιδιορθωμένα που περίμεναν τα αφεντικά τους. Με 3 ευρώ αποκαθίσταται η σόλα, επανασυγκολλάται το τακούνι, τζάμπα πράμα σε λέω. Και φυσικά, σε μια γωνιά, η ταμειακή μηχανή γιατί το μάτι του ΣΔΟΕ κάπου εκεί παραμονεύει.

Κάτι ανάλογα συμβαίνει και με τους παραδοσιακούς ραφτάδες. Έκλεισαν, σταμάτησαν, συνταξιοδοτήθηκαν (όπως ο phlouφλο-πάτερ φαμίλιας) ή μετατράπηκαν σε …οίκους μόδας. Ποιος θα δώσει 1.000 ευρώ για να ράψει ένα κουστούμι όταν με 200 ευρώ μπορεί να αγοράσει έτοιμο. Άλλο η τέχνη του ραμμένου και άλλο του …τυποποιημένου. Μυρίζει το πλαστικό λουλούδι; Κάποιοι όμως μετεξελίχθηκαν σε μεταποιητές. Στα δίσεκτα ετούτα χρόνια, με λίγα ευρώ «γυρίζεις» τον ξεφτισμένο γιακά του πουκαμίσου ή σακακιού, αλλάζεις τη λιωμένη φόδρα, αντιστρέφεις το μέσα-έξω του φθαρμένου σακακιού, αλλάζεις το φερμουάρ, συμμαζεύεις το μεταχειρισμένο που σου δίνει κάποιος φίλος ή τα παιδιά σου που το έχουν βαρεθεί και βολεύεσαι. Ας είναι καλά ο ράφτης-μεταποιητής, σκυμμένος πάνω στον πάγκο, δίπλα στη ραπτομηχανή Sigger, με τη μεζούρα, τις καρφίτσες, τα ψαλίδια, τις κλωστές και τις βελόνες, την κιμωλία, το σίδερο -με κάρβουνα παλαιότερα, ηλεκτρικό σήμερα.

Η πιο αρχαία επεικόνιση άμαξας που σέρνεται από ζώα. Φιλοτεχνήθηκε στη Σουμερία πριν 6.500 χρόνια

Οι τσαγκάρηδες και οι ράφτες επανεμφανίστηκαν. Ας όψεται η οικονομική κρίση και τα –οικονομικώς-δίσεκτα χρόνια που διανύουμε. Λέτε καμιά φορά, να ξαναδούμε τον παραδοσιακό γαλατά να αφήνει το γάλα έξω από τις πόρτες, τον αμαξά να κρατά τα ηνία του Κίτσου ή του Ψαρή, τον πεταλά να πεταλώνει τους Κίτσους και Ψαρήδες, τον νερουλά να διαλαλεί το φρέσκο νερό; Αν και τώρα που το σκέφτομαι, για τους νερουλάδες υπάρχει πιθανότητα να ξανακάνουν την εμφάνιση τους, ειδικά σαν μας σωθεί το νερό.

Στο καλό κυρ Κώστα και καλό ταξίδι...