Καστοριά 2011, βόρεια και δυτικά

Τριήμερο του Αγ. Πνεύματος και έπρεπε να ξεφύγουμε από την καθημερινότητα. Αρκετά μας πλάκωσε τον τελευταίο καιρό γι αυτό κανονίσαμε έγκαιρα τα της διαμονής (50€ το δίκλινο) και Σάββατο πρωί αναχωρήσαμε για Καστοριά.

Οι καιρικές προγνώσεις δεν μας πτόησαν, αλλά τελικά ούτε προβλήματα μας δημιούργησαν. Λάρισα, Ελασσόνα και στάση στην Πτολεμαΐδα για καφέ. Η πόλη δεν μας …είπε κάτι, γι αυτό και δεν υπάρχουν σχετικές φωτογραφίες. Αναχωρούμε για Νυμφαίο, για το καταφύγιο αρκούδας, το γνωστό Αρκτούρο.

Το GPS που διαθέταμε …τάπαιξε με την Εγνατία, τις εξόδους εισόδους, παρακαμπτήριες κλπ. Με τη βοήθεια χάρτη τα καταφέραμε και ανηφορίσαμε από Αετό προς το Νυμφαίο.

Η θέα στη διαδρομή ήταν εξαιρετική. Σε πρώτο πλάνο η λίμνη Ζαχάτη και στο βάθος η …κίτρινη λόγω βούρλων και καλαμιών, λίμνη Χειμαδίτιδα.

Είχαμε την ευκαιρία να περιπλανηθούμε στο χωριό, να θαυμάσουμε τα πέτρινα αρχοντικά, στη Νίκειο Σχολή ενημερωθήκαμε για τον Αρκτούρο, επισκεφθήκαμε και το καταφύγιο της αρκούδας και γευματίσαμε στην πλατεία.

Απόγευμα φτάσαμε στο Δισπηλιό, όπου και το κατάλυμά μας, ένας συμπαθητικός, ολοκαίνουργιος, πεντακάθαρος και επιλεκτικά διακοσμημένος ξενώνας (Villa de Lago), δίπλα στο Οικομουσείο Δισπηλιού, στο χώρο αναπαράστασης του προϊστορικού λιμναίου οικισμού.

Τακτοποίηση και πρώτη έξοδος στην πόλη, στη λίμνη και στον Αγ. Αθανάσιο, στο λόφο της χερσονήσου με εκπληκτική θέα στην πόλη. Ο καιρός ήταν βροχερός, γι αυτό και η μέτρια ποιότητα των φωτογραφιών.

νυχτερινή αποψη της πόλης

Σάββατο πρωί, αναχωρήσαμε για τον παραλίμνιο δρόμο, νότια και ανατολικά και μέσω Μαυροχωρίου, Φωτεινής, Τοιχίου, Βυσσινέας και μέσα από ένα καταπράσινο τοπίο από οξιές, καταφθάνουμε στο χιονοδρομικό κέντρο στο Βίτσι.

Το τοπίο όμορφο, η βλάστηση πυκνή, η χλωρίδα πλούσια∙οι συνεχιζόμενες βροχές συνέτειναν σ’ αυτό.

Γυρίζουμε από Βυσσινέα, Νέο Οικισμό, μπαίνουμε για λίγο στην κεντρική αρτηρία προς Φλώρινα και σε 8-9 χλμ στρίβουμε αριστερά προς Κρυσταλλοπηγή, στα σύνορα με Αλβανία. Σ’ αυτή τη διαδρομή συναντήσαμε 1-2 χωριά ερειπωμένα. Ένα τέτοιο …σκηνικό με εγκαταλελειμμένα χωριά, μπορεί να βρει κανείς στα …ενδότερα του Γράμμου, από Νεστόριο και νοτιοδυτικά: ερείπια Περιστεράς, ερείπια Μαυρόκαμπου, ερείπια Λιτσιστέρι, ερείπια Γλυκονερίου, ερείπια Λιβαδότοπου, ερείπια Γιαννοχωρίου, ερείπια Μονόπυλου, ερείπια Τρίλοφου, ερείπια Φούσιας, ερείπια Αγ. Ζαχαρίου, ερείπια Παλαιοχωρίου… 

Στην Κρυσταλλοπηγή, μιλήσαμε με ένα κάτοικο -ο οποίος ζούσε στη Φραγκφούρτη και επανήλθε- και μάθαμε αρκετές πληροφορίες σχετικά. Μάθαμε πως πολλά χωριά στην περιοχή κατοικούνταν από Σλάβους, οι οποίοι τα εγκατέλειψαν όταν επανακαθορίστηκαν τα σύνορα. Ένα τέτοιο χωριό είναι και ο Γάβρος (ή Γκάμπρες) με τα μισογκρεμισμένα αλλά εντυπωσιακά πλινθόκτιστα σπίτια, το οποίο χρησιμοποιήθηκε για ντεκόρ σε ταινίες του Παντελή Βούλγαρη). Χρόνο με το χρόνο, το παλιό χωριό καταρρέει και οι πλίνθοι ξαναγίνονται χώμα. Είδαμε μόνο μια γιαγιά να πλένει την αυλή ενός τέτοιου σπιτιού. Μάθαμε πως ο Ε. Αβέρωφ, υλοποίησε την ιδέα της επανεγκατάστασης πληθυσμού σ’ αυτά τα εγκαταλελειμμένα χωριά, κυρίως σ’ αυτά που ήταν παράλληλα με τα ελληνοαλβανικά σύνορα, μεταφέροντας τον από άλλα μέρη της Ελλάδας. Στην Κρυσταλλοπηγή ήρθαν κάτοικοι από χωριά έξω από την Ηγουμενίτσα, κτηνοτρόφοι ως επί το πλείστον. Είδαν το μέρος, μία χαμηλή και ήπια κοιλάδα με πλούσια βλάστηση και χωρίς ενδοιασμούς, εγκαταστάθηκαν σ’ αυτό το μέρος. Στα σπίτια και τις εγκαταστάσεις που είχαν οι πρώτοι κάτοικοι, τα οποία ήταν κτισμένα στις πλαγιές των λόφων, εγκατέστησαν τα ζώα και έκτισαν το καινούριο χωριό -την Κρυσταλλοπηγή- στην κοιλάδα. Στα μέρη αυτά κατέφθαναν για βοσκή και άλλοι κτηνοτρόφοι, οι κουπατσαραίοι από τους κάμπους της Θεσσαλίας, οι οποίοι όμως, ξεχειμώνιαζαν στο θεσσαλικό κάμπο. Τα πρώτα χρόνια, η Κρυσταλλοπηγή αριθμούσε πάνω από 40.000 ζώα. Ο πρώτος χειμώνας ήταν ήπιος, οι νέοι κάτοικοι έμειναν ενθουσιασμένοι από τη νέα τους διαμονή αλλά όταν ήλθαν επόμενοι κρύοι χειμώνες, τα περισσότερα ζώα πέθαναν. Τότε αναγκάστηκαν να ξενιτευτούν, κυρίως για Γερμανία. Σήμερα το χωριό αριθμεί γύρω στους 300 κατοίκους και 4.000 ζώα. Προσμένουν στην ολοκλήρωση του τμήματος της Εγνατίας –παράκαμψη- που θα ενώνει την κεντρική Εγνατία με το τελωνείο της Κρυσταλλοπηγής. Ας σημειωθεί πως το περιουσιακό δεν έχει λυθεί και απόγονοι των παλιών, πρώτων κατοίκων, διεκδικούν τις περιουσίες τους μέχρι σήμερα.

Από την Κρυσταλλοπηγή, 100 μ. πριν το τελωνείο, πήραμε ένα χωμάτινο δρόμο, κινηθήκαμε νότια προς Ιεροπηγή, Αγ. Κυριακή, Μεσοποταμιά για να καταλήξουμε στον οδικό άξονα Καστοριά – Νεστόριο, το οποίο θεωρείται ως «πύλη εισόδου» για τον ορεινό όγκο του Γράμμου. 5 χλμ πριν το Νεστόριο, στρίψαμε δεξιά προς Αγ. Άννα, για τον περίφημο καταρράχτη (κλικ)  εκεί όπου βρίσκονται τα ερείπια της μονής των Ταξιαρχών της Τσούκας. Κάτω από την πετρόκτιστη εκκλησία, υπάρχει ένα άλλο μικρό εκκλησάκι και πιο κάτω στη χαράδρα, πέφτει ο καταρράχτης, 150 μ. ύψους.

Αφήνουμε την Αγ. Άννα και φτάνουμε στο Νεστόριο, ένα γραφικό πανέμορφο χωριό που διαθέτει πλούσια δασική κάλυψη και που κάθε καλοκαίρι φιλοξενεί το γνωστό πια πανελληνίως River party που διεξάγεται στις όχθες του Αλιάκμονα, στα τέλη Ιουλίου με αρχές Αυγούστου. Στην πλατεία του χωριού είχαν τις προετοιμασίες για το πανηγύρι του Αγ. Πνεύματος. Φάγαμε ψητό κεμπάπ πρόβιο στη σούβλα και χοιρινό στη γάστρα, μα το πιο ωραίο ήταν η φέτα που μας σέρβιραν, το μπάντζο, το οποίο μου θύμισε κυπριακό χαλούμι.

Για τη χώνεψη, πήραμε το παγωτό μας και κατηφορίσαμε στο χώρο που πραγματοποιείται το River party, στις όχθες του Αλιάκμονα. Ένας εξαιρετικής ομορφιάς διαμορφωμένος κατάλληλα χώρος, τον οποίον απολαύσαμε και απαθανατίσαμε.

Το απόγευμα επιστρέψαμε στην Καστοριά, την οποίαν …περπατήσαμε (το Ντολτσό με τα καστοριανά αρχοντικά), όσο μας επέτρεψε η βροχή η οποία ήταν ψιλή αλλά συνεχής.

Άποψη της πόλης

Την Κυριακή το πρωί, επισκεφτήκαμε και ξεναγηθήκαμε στον χώρο αναπαράστασης του προϊστορικού λιμναίου οικισμού Δισπηλιού, δίπλα στον αρχαιότερο λιμναίο οικισμό που ανακαλύφθηκε και στον οποίον οι ανασκαφές συνεχίζονται. Είδαμε, σε διάφορες φάσεις, τις κατοικίες που κατασκευάζονταν, αντίγραφα από σκεύη και εργαλεία που ανακαλύφθηκαν.

Αντίγραφο βάρκας

Αντίγραφα ευρημάτων

Οι διάφορες φάσεις κατασκευής των λιμναίων σπιτιών 

(αρχικά πάνω σε πασσάλους και στο τέλος στο έδαφος)

Άποψη της Καστοριάς από τον λιμναίο οικισμό

Στη συνέχεια, περπατήσαμε παραόχθια προς τη σπηλιά του Δράκου και τη Μονή Παναγιάς Μαυρώτισσας. Η διαδρομή είναι εκπληκτική, κάτω από πλατάνια που σκύβουν προς τη λίμνη. Στη σπηλιά ξεναγηθήκαμε και στη συνέχεια προσκυνήσαμε στη Μονή.

Στην είσοδο της σπηλιάς και στο εσωτερικό της

σταλακτίτες και σταλαγμίτες

Η Μονή Παναγιάς Μαυρώτισσας

Τοιχογραφίες - Αγιογραφίες

ο πλάτανος που φημολογείται πως έχει ηλικία 800 χρονών

Τελειώνοντας και από κει, αναχωρήσαμε για Νεστόριο και από κει για το χωριό Πεύκος (δυτικά του Νεστορίου) με σκοπό να …εισέλθουμε στα ενδότερα του Γράμμου, στις αλπικές δρακολίμνες Αρενών, στο πάρκο Εθνικής Συμφιλίωσης, στις πηγές του Αλιάκμονα. Η διαδρομή ήταν εκπληκτική, παράλληλα στη κοιλάδα και στις χαράδρες που δημιουργεί ο Αλιάκμονας, στην καταπράσινη από οξιές φύση.

Το χωριό Πεύκος

Στάση για φαγητό ..εκατέρωθεν

Στο χωριό Πεύκο, φάγαμε εξαιρετικό κεμπάπ και συναντήσαμε ομάδες εναλλακτικού τουρισμού οι οποίοι επέστρεφαν από τα …ενδότερα. Πήραμε πληροφορίες, μάθαμε τις δυσκολίες και αποφασίσαμε να αλλάξουμε διαδρομή, καθότι, άπειροι αλλά και ανέτοιμοι για τέτοια εξόρμηση.

Σχεδιάσαμε νέο σενάριο επιστροφής, ξεκινώντας από Νεστόριο, κατευθυνθήκαμε νότια προς Νέα Κοτύλη και νοτιότερα συναντήσαμε το Επταχώρι.

Πήραμε νέες πληροφορίες και έξω από το Επταχώρι, στη Μ. Αγ. Γεωργίου, ακολουθήσαμε τον χωματόδρομο (στρωμένο με χαλίκι 3Ε) καταλήξαμε στο Δοτσικό και από κει στα Γρεβενά. Είχαμε εναλλακτικές λύσεις, να μπούμε Εγνατία, να κατευθυνθούμε προς Καλαμπάκα και από Τρίκαλα προς Λάρισα ή προς Ελασσόνα. Προτιμήσαμε την τελευταία λύση και αργά το απόγευμα φτάσαμε στη Λάρισα.

ΥΓ.  Όλες οι φωτογραφίες από την εν λόγω εκδρομή, υπάρχουν στο ηλεκτρονικό λεύκωμα και μπορείτε να τος δείτε με άνα ...κλικ!!