Οδοιπορικό Κύπρος, μέρος 6ο:

Καθαριότητα

Οι δρόμοι, εντός και εκτός των πόλεων, είναι γενικά καθαροί. Οι οδηγοί και οι συνεπιβάτες τους δεν έχουν την κάκιστη συνήθεια να πετούν από τα εν κινήσει οχήματα τα σκουπίδια τους. Ούτε θα δείτε σε διασταυρώσεις, δίπλα στα φανάρια, πεταμένα μπουκαλάκια νερού, αναψυκτικών και αποτσίγαρα που αδειάζονται από τα τασάκια των αυτοκινήτων. Δεν είδα όμως την ανάλογη καθαριότητα στα πάρκα και στην παλιά πόλη της Λευκωσίας, την εντός των τειχών. Εκεί η εγκατάλειψη, η βρωμιά και η ρυπαρότητα βρίσκονται στο μεγαλεία τους.

Τουριστική ανάπτυξη

Ο τουρισμός θεωρείται η βαριά βιομηχανία της Κύπρου. Υπάρχει μεγάλη ανάπτυξη στα παραθαλάσσια (ίδε Αγία Νάπα, παγκόσμια γνωστή) μέρη. Παραλίες οργανωμένες, μονάδες άρτια εξοπλισμένες για τουρισμό υψηλού επιπέδου και …πορτοφολιού. Τα τελευταία χρόνια γίνεται προσπάθεια ανάπτυξης ορεινού τουρισμού μέσα από τον αγροτοτουρισμό σε πανέμορφα ορεινά χωριά-θέρετρα. Σ’ αυτά τα χωριά είδα την πλήρη εγκατάλειψη –με εξαίρεση περιορισμένο αριθμό τέτοιων- μέχρι και ερημοποίηση.

Επισκεφθείτε την επίσημη ιστοσελίδα του Κυπριακού Οργανισμού Τουρισμού, ΕΔΩ.

Εργατικό προσωπικό-Αλλοδαποί

Το δημογραφικό πρόβλημα –και λόγω της εισβολής και της εγκατάστασης των προσφύγων σε άλλες χώρες- αλλάζει. Εκτός από τους χιλιάδες Τούρκους έποικους στα κατεχόμενα, στην ελεύθερη Κύπρο συναντά κανείς ένα μεγάλο αριθμό ρώσων, λιβανέζων, ρουμάνων, σρι λανκέζων και άλλων κίτρινων λαών (όχι, αλβανοί δεν υπάρχουν). Οι τελευταίες εργάζονται ως οικιακοί βοηθοί ή βοηθοί-συνοδοί αναξιοπαθούντων. Ρώσοι και Λιβανέζοι έχουν αγοράσει κυπριακή γη –ολόκληρα χωριά- και εργάζονται ως επιχειρηματίες, ενώ οι άλλοι ως εργάτες. Υπάρχουν ειδικά γραφεία εισαγωγής αλλοδαπών εργατών, ακόμη και η κρατική υπηρεσία μέριμνας προσλαμβάνει τέτοιες οι οποίες πληρώνονται από κυπριακές οικογένειες για να εξυπηρετούν αναξιοπαθούντες. Είναι δε must να βγαίνει βόλτα η οικογένεια και να συνοδεύεται από την αλλοδαπή οικιακή βοηθό.

...Μακαριότητα και Εκκλησία

Η Κύπρος έχει καταληφθεί από μία τεράστια και αέναη …Μακαριότητα. Μακάριο Στάδιο, Μακάριο Νοσοκομείο, Μακάριο Ίδρυμα τάδε, Μακάριο Ίδρυμα δείνα… Αναρίθμητα αγάλματα και προτομές του Μακαρίου Γ' …κοσμούν κάθε χώρο, κάθε ίδρυμα, κάθε χωριό και γυμναστήριο, που έλεγε και παλιότερα μια …διαφήμιση. Τα μεγέθη δε των αγαλμάτων και προτομών είναι τέτοια ώστε να δημιουργούν …δέος και να εντυπωσιάζουν τους …πιστούς.

Αλλά και πολυάριθμες σε αριθμό και μέγεθος εκκλησίες. Όπως δε διάβασα στον κυπριακό Τύπο, θα κτιστεί ένας νέος καθεδρικός ναός, ύψους όσο και μια ...επταώροφη πολυκατοικία, εντός των τειχών, δίπλα στα χαμόσπιτα της παλιάς πόλης της Λευκωσίας. Δε γνωρίζω τον λόγο μα φαντάζομαι πως θα είναι τέτοια ώστε να φτάνουν οι προσευχές και οι δεήσεις των πιστών ευκολότερα στον ουρανό. Διότι άλλο είναι να συνομιλείς με το θεό από τον 5ο όροφο και άλλο από το έδαφος.

Αγώνας 1955 – ΕΟΚΑ - Πραξικόπημα

Αρκετά έχουν γραφεί για την ΕΟΚΑ και δυστυχώς πολύ περισσότερα για την ΕΟΚΑ Β’. Τα τελευταία χρόνια, υπήρξε η τάση …επανόρθωσης της εικόνας της ΕΟΚΑ. Αυτής, που ανέλαβε μαζί με την τότε πολιτική ηγεσία, τον αγώνα για την απελευθέρωση της Κύπρου από την αγγλοκρατία. Δε θεωρώ πως είναι ιστορικά ορθό να έρθουμε σήμερα, 54 χρόνια από την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνα του 1955 και 34 χρόνια μετά την τουρκική εισβολή του 1974, να ισχυριστούμε πως ο αγώνας της ΕΟΚΑ ήταν μάταιος. ‘Η ότι αν δεν γινόταν δεν θα είχαμε τη σημερινή κατάληξη. Όσοι ισχυρίζονται ότι ο ένοπλος αυτός αγώνας ήταν λάθος, διότι οργανώθηκε από έναν εθνικιστή (τότε και ο Μακάριος θα ήταν εθνικιστής), ας το πούνε στους ήρωες που έδωσαν το αίμα και τη ζωή τους, σ’ αυτά τα παλληκάρια, που ήταν αγνά και θεωρούσαν ότι μάχονται για την πατρίδα. Φυσικά μέσα σ’ αυτούς υπήρξαν και ο Γιωρκάτζης, ο Σαμψών, ο ...Εφιάλτης κ.ά. Όσοι επίσης ισχυρίζονται πως στην Ινδία ο Γκάντι με ειρηνικό αγώνα έδιωξε τους άγγλους πλανώνται πλάνην οικτρά. Το αποτέλεσμα ήταν η διχοτόμηση της ενώ ο ίδιος ο Γκάντι δολοφονήθηκε. Ας θυμηθούμε ποια είναι η κατάληξη της Ροδεσίας, νυν Ζιμπάμπουε ή γενικότερα της Νότιας Αφρικής. Απ’ όπου κι αν έφυγαν οι άγγλοι, με όποιον τρόπο κι αν έφυγαν, δεν ξέχασαν φεύγοντας να αφήσουν και τους σπόρους του διχασμού και της διχόνοιας. Γι αυτό και σήμερα συμπεριφέρεται σαν …γκέισα των ΗΠΑ.
Απέναντι στην ...Μακαριότητα στν οποίαν αναφέρθηκα πιο πάνω, είδα το αντίπαλον ...δέον (αντί τους ...δέος) όπως λοιπόν, μια προσπάθεια ανάδειξης του αγώνα της ΕΟΚΑ, με την ανακατασκευή-αναστήλωση κρυσφηγέτων, με τεράστια αγάλματα, με επιτύμβιες στήλες σε τόπους θυσίας. Υπερβολές, θα σκεφτεί κανείς. Μα και μεις 'Ελληνες είμαστε, μία από τα ίδια δηλαδή.

υπερμέγεθες άγαλμα του Γρ. Αυξεντίου στη Μονή Μαχαιρά

αναστηλωμένο κρυσφήγετο στην Πάφο

ο χώρος στον οποίον συνελήφθη ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης

Είδα όμως και άλλα που με πίκραναν. Σε κοιμητήριο της Λευκωσίας, πήγα να επισκεφτώ τάφο οικείου προσώπου και είδα το χώρο, εκεί που έθαψαν σκοτωμένους από το πραξικόπημα του 1974. Είδα την αναλγησία, το μίσος ίσως και το ρατσισμό της πολιτείας προς τους σκοτωμένους. Στρατιώτες που υπηρετούσαν κανονικά τη θητεία τους και που εκτελούσαν εντολή άνωθεν να συμμετέχουν στο πραξικόπημα και σκοτώθηκαν, θάφτηκαν, μάλλον πρόχειρα, και οι τάφοι τους πολύ φτωχικοί. Οι άλλοι στρατιώτες, που εκτελούσαν άνθωθεν εντολές να αντισταθούν στο πραξικόπημα και σκοτώθηκαν, θάφτηκαν μάλλον επίσημα και οι τάφοι τους προσεγμένοι. Οι φωτογραφίες, αδιάψευστος μάρτυρας.

ο χώρος ταφής των ...μεν και των ...δε

Οι ...μεν

και οι ...δε

Χώροι Μνήμης και προσκυνήματος

Φωτογραφίες από τον εγκατελελειμένο χώρο των Κρατητηρίων της Κοκκινοτριμιθιάς, εκεί που μαρτύρησαν πάνω από τρεις χιλιάδες έλληνες κύπριοι ...τρομοκράτες επί αγγλοκρατίας.

Επισκέφτηκα και την Μακεδονίτισσα, περιοχή δυτικά της Λευκωσίας. κοντά στο κατεχόμενο αεροδόμιο της Λευκωσίας. Σε ένα χώρο, βρίσκεται το νεκροταφείο -ή κενοτάφια- "εις μνήμη των πεσόντων εις τους αγώνας υπέρ της ελευθερίας της Κύπρου", όπως μας καταμαρτυρεί επιτύμβιος στήλη. Εκεί είδα και αναζήτησα κενοτάφια δικών και γνωστών αλλά και αγνώστων, εκεί όπου το δάκρυ αυθόρμητα θα κατέβει το μάγουλο, εκεί όπου θα νοιώσεις την ανατριχίλα, εκεί όπους θα μακαρίζεις την τύχη σου γιατί εσύ βγήκες ζωντανός από αυτή την ιστορία ενώ όλοι αυτοί δεν μπόρεσαν και έφυγαν προδωμένοι..

Επίλογος ή κάτι σαν ...αυτοκριτική

Αυτή η ..κολώνια του διχασμού κρατεί χρόνια, στην Κύπρο. Ανέκαθεν ήμασταν –και ήμαστε ακόμη- χωρισμένοι σε δεξιούς και αριστερούς, σε γριβικούς και μακαριακούς. Στο χωριό, καφέ θα έπινες στο γαλάζιο καφενείο του Εθνικόφρονος Σωματείου τάδε γιατί οι άλλοι θα έπιναν στο κόκκινο καφενείο. Σε κάθε χωριό, υπήρχαν δύο ποδοσφαιρικές ομάδες, το ΘΟΙ Μιτσερού (Θρησκευτικόν Ορθόδοξον Ίδρυμα) και η ΑΤΕ/ΠΕΚ (δυστυχώς δε γνωρίζω το αρκτικόλεξο) Μιτσερού, για τους δεξιούς και τους αριστερούς αντίστοιχα. Με την αλλαγή της διακυβέρνησης βλέπω μια άλλη τάση…

Ξέρετε τι μ’ ενοχλεί σ’ όλη αυτή την ιστορία, την ιστορία του διχασμού; Όταν τελείωσε ο 2ος παγκόσμιος πόλεμος και άρχισε το μεγάλο πάρτι του χαράγματος των συνόρων και της μοιρασιάς, εμάς τους έλληνες μας βάλανε να μαλώνουμε (ίδε εμφύλιος). Όταν στην Κύπρο οι Άγγλοι κατάλαβαν ότι ήρθε το τέλος τους, έβαλαν τους τούρκους στο παιχνίδι κι εμείς …οργανωθήκαμε σε γριβικούς και μακαριακούς (ίδε πραξικόπημα και εισβολή). Θα υπάρξει ποτέ τέλος σ’ αυτό το ελληνικό …χόμπι; Είθε, αμήν, μακάρι.